“เราเป็นภรรยาที่ดี เป็นแม่ที่เยี่ยมยอดมาก เพราะดูแลทุกอย่าง ความใส่ใจไปอยู่กับลูกและสามีทั้งหมดเพื่อให้เขามีความสุข แต่ไม่เคยมีเวลาให้ตัวเองเลย ลึกๆ เราไม่รู้จักตัวเอง ไม่รู้คุณค่าตัวเอง เลยไม่รู้ว่าจะมีความสุขได้ยังไง จึงไม่เคยเป็นแบบอย่างของการรักตัวเองและทำให้ตัวเองมีความสุขให้ลูกเห็นเลย”

หมอแมวเป็นมนุษย์ลักษณ์ 2 เรียกกันว่าผู้ให้ (Helper) เป็น People Pleaser ที่จะเอาใจคนอื่นและจะยิ่งเป็นพิเศษกับคนที่ตัวเองให้ความสำคัญ โดยไม่สนใจตัวเองและเก็บกดความต้องการของตัวเองไว้เพื่อพยายามทำให้คนอื่นมีความสุขและพึงพอใจอยู่เสมอตามคำนิยามในศาสตร์นพลักษณ์

เธอเล่าว่า รู้สึกเหมือนมีแรงผลักดันให้ต้องทำเพื่อคนอื่นตลอดเวลา แล้วเรียกสิ่งนั้นว่าความสุข ถ้ามีใครเอ่ยชมจะยิ่งอยากทำให้มากขึ้นต่อไปอีก

“เหมือนเป็นหนูถีบจักรที่ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย รู้แต่ว่าหยุดทำไม่ได้ อยู่นิ่งๆ ไม่เป็น ไม่รู้ตัวเลยว่าไม่เคยให้ความสำคัญกับตัวเองเลย ต่อให้ป่วย พอเริ่มทุเลา ก็จะรีบกลับมาทำหน้าที่ดูแลคนพิเศษตามเดิม”

ที่สุดก็ได้ตื่นรู้ (สักที)

แล้วอะไรกันที่ทำให้หมอแมวรู้ตัว

หมอแมวยกกิจกรรมในคลาสนพลักษณ์ที่ว่าด้วยการเติบโต ที่ให้แบ่งกลุ่มแสดงละคร เธอได้รับบทเอกเป็นคนลักษณ์ 2 “แค่แสดงว่าชีวิตตัวเองในแต่ละวันที่อยู่กับลูกเป็นยังไง คนดูพากันซาบซึ้ง เพราะเห็นถึงความรัก ความใส่ใจ และความทุ่มเทที่เรามีให้ลูก แล้วก็ชื่นชมกันยกใหญ่”

แต่แล้วคำชมในครั้งนั้นที่หมอแมวเคยปรารถนามาตลอดกลับทำให้ได้เห็นอีกแง่มุมที่เป็นโทษภัยของคำชมที่ตัวเองไม่เคยเห็นมาก่อน!

“กลางคืนนอนไม่ได้เลย ใจมันฟูวาบๆ พร้อมกับเสียงชื่นชมที่วนก้องอยู่ในหัวเราทั้งคืน แสดงว่าเรากระหายมันมาก การที่เรารอกินคำชมจากคนอื่น แปลว่าเรามีความสุขด้วยตัวเองไม่ได้ ชีวิตที่ผ่านมาอยู่ได้ด้วยการหล่อเลี้ยงจากสิ่งนี้ ช่วงหลังถึงสังเกตเห็นว่า ถ้ามีคนชม ใจเราจะวูบวาบ แขนขาจะร้อนๆ อยากก้าวไปประจบเพื่อให้เขาชมมากขึ้น เมื่อก่อนไม่เคยเห็น เพราะความรู้สึกนี้มันเกิดขึ้นไวมาก และทำจนเป็นนิสัย จึงไม่เคยรู้ตัวและไม่เคยตั้งคำถามว่า อะไรผลักดันให้เราต้องทำ แล้วทำไปทำไม ทำเพื่ออะไร แต่สิ่งเหล่านี้นพลักษณ์บอกไว้หมด

“ที่ผ่านมาทุ่มเวลาทั้งหมดเกินความจำเป็นให้สามีและลูกด้วยการดูแลทุกกระเบียดนิ้ว แต่ลืมดูแลความต้องการของตัวเองที่ถูกเก็บกดไว้มากๆ โดยไม่เคยได้รับการตอบสนอง บางครั้งจึงระเบิดออกมาเป็นความโกรธ แต่ก่อนลูกเคยพูดว่า เวลาแม่โกรธแล้วเหมือนอาฬวกยักษ์ ได้ยินแล้วทั้งตกใจและเสียใจ เลยค่อยๆ ปรับเปลี่ยนชีวิตใหม่ ให้อิสระตัวเองก่อนถึงจะให้อิสระคนอื่นได้”

หมอแมวค่อยๆ เริ่มกลับมารักตัวเอง ด้วยการจัดเวลาสัปดาห์ละชั่วโมงอยู่กับตัวเอง (Self-appointment) เพื่อค้นหาสิ่งที่ต้องการ จากที่เคยคิดว่าความหมายของชีวิตคือการทำหน้าที่แม่ให้ดีที่สุด ก็เริ่มเปิดใจเรียนรู้ เข้าใจ และตอบสนองความต้องการที่ลึกลงไปของตัวเองมากขึ้น

ค่อยๆ รักกัน…เบาๆ

หมอแมวนิวเวอร์ชันค่อยๆ เปลี่ยนแปลงตัวเองให้มีความสุขขึ้น พลังงานที่เคยทุ่มเทให้ครอบครัวทั้งหมด ก็เฉลี่ยมาเป็นพลังชีวิตที่เติมความเข้มแข็งให้ตัวเอง กล้าที่จะเป็นอิสระ อยู่เองได้โดยไม่ต้องพึ่งพิงทางจิตใจจากคนอื่น ไม่ต้องอาศัยคำชมจากคนอื่นในการขับเคลื่อนชีวิต เพราะนั่นคือการฝากคุณค่าตัวเองไว้กับผู้อื่น

หมอแมวเริ่มค่อยๆ ใช้เวลาทำในสิ่งที่ชอบและมีความสุข ด้วยการเรียนโยคะ เรียนพิลาทีส เรียนร้องเพลง และเรียนรู้สิ่งต่างๆ ที่ตัวเองชอบเพื่อตอบสนองความต้องการของตัวเองได้ในระดับหนึ่ง ไม่ต้องคอยการตอบสนองและรอคำชื่นชมจากคนรอบข้างเหมือนแต่ก่อน เป็นการเห็นคุณค่าและให้เวลาตัวเองที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้นทีละน้อย ชีวิตเริ่มมีความสุขและเป็นอิสระมากขึ้น ที่สุดคนใกล้ตัวก็เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงนี้

“บ้านเราจะไปเข้าคลาสนพลักษณ์ด้วยกันตลอด แต่ช่วงหลัง ลูกพูดถึงเราในคลาสว่า ‘เมื่อก่อนหนูเหมือนต้นไม้ในครอบแก้วของแม่ ทำให้หนูเติบโตได้ระดับนึง แต่เดี๋ยวนี้หนูมีอิสระมากขึ้น แม่ไม่ได้ใส่ใจหนูมากจนเกินไป แม่หันไปสนใจบำรุงต้นไม้ของตัวเอง จนต้นไม้แม่เติบโต แม่รู้แล้วว่า หนูก็ต้องการแสงในการเติบโตเหมือนกัน แล้วแม่ก็เอาครอบแก้วนั้นออก ตอนนี้หนูจึงโตแล้ว และเราทุกคนก็เป็นต้นไม้ที่กำลังเติบโตไปด้วยกัน’ คำพูดที่ใสซื่อบริสุทธิ์ ทำให้รู้ว่าลูกมีความสุข และนั่นแหละคือความสุขที่เราได้เรียนรู้ซึ่งกันและกัน”

ทั้งนี้ทั้งนั้นเธอย้ำว่า ทุกอย่างต้องอยู่บนจุดสมดุล

“จุดสมดุลคือทางสายกลาง พอดีเขา พอดีเรา เมื่อก่อนคิดแต่อยากให้ลูกมีความสุข แต่ไม่ได้ดูว่าลูกสุขจริงไหม รู้แต่ว่าถ้าลูกยังไม่สุข แสดงว่าเรายังทำให้ลูกไม่พอ ก็จะดูแลลูกยิ่งขึ้นอีก กลายเป็นลูกกลับยิ่งไม่มีความสุข สุดท้ายลงเอยด้วยการทุกข์ทั้งคู่ แต่ไม่มีใครกล้าพูดหรือบอกเรา เขากลัวเราจะเสียใจ เพราะแค่เขาไม่ยินดีกับสิ่งที่เราตั้งใจทำให้ แค่นั้นเราก็เสียใจแล้ว แต่ถ้าเรามีสติและรู้ตัวมากพอ จะค่อยๆ เจอจุดพอดีที่สมดุล เรายังทำหน้าที่เหมือนเดิม แต่ในแบบพอดี อย่างอาหารก็ยังทำบ้าง แต่ไม่ละเมียดละไม พิถีพิถัน สรรหาที่เกินจำเป็นจนดึงเวลาส่วนตัวเราไป เอาแค่ใส่ใจคุณภาพอาหารให้ถูกสุขอนามัยตามหลักโภชนาการก็พอ เดิมที่เคยมีแต่ของโปรดลูกกับสามี หลังๆ จะถามตัวเองด้วยว่าแล้วเราล่ะอยากกินอะไร เรากล้าที่จะบอกความต้องการของตัวเองซึ่งกันและกันมากขึ้น ความสัมพันธ์ในครอบครัวดีขึ้น เป็นความเบา เราเบา เขาเบา ลูกเบา เบากายเบาใจ”

กว่าจะหายใจได้เต็มปอด ก็อายุ 58 แล้ว!

“เป็นคนหายใจเข้าสั้น หายใจออกแรงมาก เหมือนบังคับลมให้พุ่งออกไป” หมอแมวพูดพลางหายใจให้ดู ให้นึกภาพตามการหายใจเข้าที่ดูสั้นและลำบาก กับการหายใจออกที่คล้ายกับการถอนหายใจแต่พุ่งแรงกว่า

“หายใจเข้าคือการหายใจให้ตัวเอง ที่เราหายใจเข้าลำบาก เพราะกดความต้องการของตัวเองไว้มาตลอด ส่วนหายใจออกที่แรง เพราะใจมันพุ่งไปด้วยพลังเต็มเปี่ยมเพื่อส่งให้คนที่เรารัก เมื่อก่อนไม่เคยสังเกตเห็นการหายใจของตัวเอง เลยนึกย้อนเวลาเล่นพิลาทีส เทรนเนอร์เคยพูดว่า ‘พี่เอาแต่หายใจออก ไม่หายใจเข้า แล้วจะเอาแรงจากไหน’ หรือแม้แต่ตอนไปปฏิบัติธรรมที่ต้องใช้จิตจับที่ลมหายใจ เราเคยหายใจเข้าไม่ได้ มันอึดอัดมาก เหมือนจะตายให้ได้ ตอนหลังถึงมาเข้าใจกลไกการป้องกันตัวเองที่เรากดความต้องการตัวเองมาตลอด กดไม่ยอมหายใจเข้า เพื่อเก็บแรงไปหายใจออกให้คนอื่น”

แล้วหมอแมวแก้ไขการหายใจเข้าสั้นของตัวเองยังไง

ที่ผ่านมาช่วงปลายปีหมอแมวจะเข้าอบรมคอร์สนพลักษณ์กับการปฏิบัติธรรม มีอาจารย์สันติกโรเป็นเหมือนครูใหญ่ของวงการนพลักษณ์ ท่านจะสอนการรู้ตัวอยู่กับลมหายใจ (อานาปานสติ) พร้อมๆ กับการภาวนาแง่มุมต่างๆ ที่เชื่อมโยงกับศาสตร์นพลักษณ์
“มีปีหนึ่งอาจารย์สอนเรื่องพรหมวิหาร 4 (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) โดยให้รู้ตัวอยู่กับลมหายใจขณะที่ภาวนากับคุณธรรมแต่ละอัน ตอนภาวนาเรื่องเมตตาและกรุณา ก็ยังรู้สึกว่าหายใจเข้ายังสั้นและหายใจออกแรงและยาวจนอึดอัด ซึ่งเป็นตามแนวโน้มของลักษณ์ตัวเองที่จะใส่ใจคนอื่น และหายใจเพื่อส่งใจออกไปช่วยให้คนอื่นมีความสุขและพ้นทุกข์ ภาวนาเท่าไหร่ ก็ไม่หลุด การหายใจยังคงไม่สมดุล จนกระทั่งเริ่มฝึกเรื่องมุทิตา”

เอาละสิ…ความงงชักจะเข้าครอบงำคนฟังอย่างเรา จนต้องขอเบรกด้วยความสงสัยว่า เพราะอะไรถึงเป็นแบบนั้น

หมอแมวยิ้มรับข้อสงสัยและอธิบายว่า “ตอนฝึกภาวนาเรื่องมุทิตา อาจารย์ให้หายใจเข้าแล้วนึกชื่นชมขอบคุณทุกสรรพสิ่งที่นำพาเรามาที่นี่ แล้วหายใจออกส่งคำขอบคุณนั้นออกไป ก็ทำตามไป จู่ๆ ก็มีเสียงดังจากข้างในว่า หายใจเข้าชื่นชมและขอบคุณตัวเองที่พามาถึงวันนี้ แล้วหายใจออกขอบคุณทุกสรรพสิ่งที่เกื้อหนุน นั่นเป็นครั้งแรกที่รู้สึกว่าเราหายใจเข้าได้เต็มปอด และหายใจออกสมดุลกันและเบาสบาย เป็นการรู้สึกเห็นความสำคัญและเห็นคุณค่าตัวเองอย่างแท้จริง”

สีหน้าประหลาดใจและการทวนคำถึงสิ่งที่ได้ยินของเรา ทำให้หมอแมวส่งยิ้มใจดีให้อีกครั้งก่อนย้ำชัดว่า “ใช่ เป็นครั้งแรกที่หายใจเต็มปอด ตอนนั้นอายุ 58 แล้ว การที่เราไม่ได้ใส่ใจแพตเทิร์นการหายใจของตัวเอง กลายเป็นการลดทอนศักยภาพลมหายใจที่ใช้หล่อเลี้ยงชีวิตเราตามธรรมชาติ”

ว่าแล้วหมอแมวก็ขยายความต่อ “แพตเทิร์นการหายใจจะบอกชีวิตของคนคนนั้น เป็นกลไกร่างกายที่จะเผยเรื่องราวที่เกิดกับเจ้าของลมหายใจ เช่น ใครกำลังเครียด สูญเสียคนที่รัก หรือครอบครัวล้มละลาย สิ่งที่ต้องทำคือการฮึ้บแล้วไปต่อ ก้อนความเครียดที่เก็บไว้ทำให้เราเสียพลังชีวิต กลายเป็นคนเบิร์นเอาต์ ซึมเศร้า หรือเป็นแพนิก

“ส่วนคนที่กลั้นหายใจบ่อยๆ เวลาที่ไม่รู้ตัว เป็นคนที่มีอะไรเก็บซ่อนไว้ในใจ หรือคนที่พยายามข่มอารมณ์เวลาที่รู้สึกไม่ได้ดั่งใจ ก็จะกลั้นหายใจ กลายเป็นเก็บก้อนอารมณ์นั้นไว้กับตัว พลังงานพวกนี้ไม่หายไปไหน ยังอยู่ข้างในตัวเรา ลมหายใจจึงเป็นเหมือนผู้กำความลับของเรา ถ้าใครที่เรียนรู้เกี่ยวกับการหายใจ ฝึกฝนการสังเกต ก็จะรู้ถึงแพตเทิร์นการหายใจของตัวเองได้”

หมอแมวยกตัวอย่างเรื่องง่ายๆ ใกล้ตัวอย่างการหาวและการถอนหายใจ

“ใครที่หาวบ่อย แสดงว่าการหายใจไม่ดี เพราะการหาวคือการนำอากาศเข้าร่างกายในปริมาณมากกว่าปกติ เพราะร่างกายต้องการออกซิเจน ทำให้รู้ว่าคนนั้นกำลังอ่อนเพลีย พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือการถอนหายใจก็เป็นกระตุ้นระบบประสาท ช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลาย” ทั้งการหาวและการถอนหายใจจึงเป็นกลไกร่างกายที่ส่งสัญญาณบอกเจ้าของให้ ‘พักก่อน’ อย่างที่สาว Milli แร็ปเปอร์สุดปังร้องไว้นั่นแล

Breathwork…ลมหายใจเพื่อการเริ่มต้นใหม่

หลังจากหมอแมวเติมพลังชีวิตด้วยการเติมความสุขให้ตัวเองได้อย่างเต็มเปี่ยมแล้ว จังหวะชีวิตและความเป็นคนชอบเรียนรู้ ทำให้เธอได้เข้าเรียนคลาสออนไลน์ The Breathwork Summit 2021 มีโอกาสเรียนกับ Anthony Abbagnano หนึ่งในครูผู้สอนหลักของคลาสนั้นที่ทำให้หมอแมวได้รู้จักกับ‘Breathwork’ เป็นครั้งแรก

“Breathwork อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ได้ว่า คือ กระบวนการที่ใช้การหายใจด้วยเทคนิคพิเศษอย่างต่อเนื่อง (Conscious Connected Breathing) ทางปาก โดยใช้เสียงเพลงและเสียงไกด์ของกระบวนกรช่วยนำพาให้ร่างกายผู้เข้าร่วมมีโอกาสได้ปลดปล่อยความเครียดที่สะสมอยู่ออกไปตามกลไกและศักยภาพที่มีอยู่แล้วในร่างกายทุกคนได้อย่างเต็มที่

คลาสนั้นจริงๆ เป็นการประชุมออนไลน์ของผู้ที่ทำงาน Breathwork จากทั่วโลก แค่การนำของ Anthony ที่ให้เราลองทำ Breathwork เชื่อไหมว่า แค่ครั้งแรกครั้งนั้นครั้งเดียว จากที่เคยนอนหลับลึกประมาณชั่วโมงครึ่งก็กลายเป็นหลับลึกยาว 4 ชั่วโมง ชักติดใจ รุ่งขึ้นเลยลองเข้าคลาสอีกวันหนึ่ง ผลลัพธ์ชัดเจนมาก เลยตัดสินใจปรึกษาครอบครัวเพื่อลงทะเบียนเรียนอย่างจริงจัง”

หลักสูตร Certified Breathwork Facilitator Training Program ของสถาบัน Alchemy of Breath (AoB)ที่ Anthony เป็นผู้ก่อตั้งขึ้นนั้น เป็นคอร์สที่สอนถึงการใช้ศักยภาพของลมหายใจเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ โดยผู้เรียนต้องใช้เครื่องมือที่เรียนมาฝึกกับตัวเองจนเชี่ยวชาญก่อน แล้วถึงใช้ทักษะที่ได้ไปจัดกระบวนการ Breathwork ความยากของคอร์สนี้ นอกจากเรียนเป็นภาษาอังกฤษแล้ว ศัพท์เกี่ยวกับการทำงานภายในยังมีความเฉพาะมากๆ ชนิดที่หมอแมวที่น่าจะคุ้นเคยกับศัพท์แสงทางการแพทย์ยังยอมรับว่าไม่ใช่ภาษาธรรมดา ไหนจะต้องเก็บเคส ต้องอ่านหนังสือ ต้องอัดคลิปวิดีโอส่ง เพราะเป็นการเรียนออนไลน์ ที่สำคัญใช้เวลาเรียน 8 เดือน ความที่หมอแมวเป็นคนไทยคนแรกที่เรียน ฉะนั้น จึงไร้รุ่นพี่ร่วมชาติไว้คอยนำทางหรือเป็นที่ปรึกษา ต้องอาศัยตนเป็นที่พึ่งแห่งตนโดยแท้

หมอแมวในวัย 60 ปี ณ ขณะนั้น ส่งใจไปลงทะเบียนเรียนล่วงหน้าก่อนแล้ว เพราะรู้สึกคลิกและอยากเรียนมาก ยืนยันเป็นมั่นเหมาะกับสามีที่ไม่ได้กังวลเรื่องค่าเรียนที่ค่อนข้างสูงเลย แต่เป็นห่วงเกรงภรรยาจะเรียนไม่ไหวมากกว่า “สามีเป็นรองคณบดีฝ่ายการศึกษา เขาดูรายละเอียดคอร์สนี้แล้วบอกว่า‘หลักสูตรจริงจังเลย เอาเรื่องมากนะ ไหวไหม ยังกับเรียน Resident (แพทย์ประจำบ้าน) เลย’
หมอแมวยังจำคำพูดที่ตอบสามีได้แม่นจนถึงวันนี้ว่า

“รู้ว่ามันจะหนัก จะยาก แต่พร้อมที่จะไปลองเสี่ยงดู ดีกว่าอยู่โดยไม่มีพลังชีวิตแบบนี้” และแล้วเธอก็ได้เรียนสมใจและเป็นคนไทยคนแรกที่เรียนจบหลักสูตรนี้อย่างสมบูรณ์เมื่อปี 2022 ทว่า ดูเหมือนว่า Calling ข้างในของเธอจะดังชัดเจนให้เจ้าตัวอยากนำความรู้ที่ได้มาทำประโยชน์บางอย่างกับโลก หมอแมวจึงขอไปต่อด้วยคอร์สเรียนเพื่อเป็น Mentor (ครูพี่เลี้ยง) สำหรับผู้ที่เรียนในหลักสูตร Certified Breathwork Facilitator รุ่นต่อมา ซึ่งเธอเพิ่งจบหลักสูตรนี้เมื่อเดือนตุลาคม ปี 2023 และกำลังจะบินไปสอบภาคปฏิบัติที่อิตาลีในเดือนกันยายน ปี 2024 ที่จะถึงนี้

เป็นเรื่องน่ายินดีมากๆ ที่บ้านเราได้มีหมอแมวยืนหนึ่งในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้าน Breathwork ขอปรบมือให้หมอแมวคนเก่งไว้ ณ ที่นี้ด้วย

ก่อนเอ่ยคำลา เราขอให้หมอแมวเล่าถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับตัวเองหลังจากทำงานเรื่อง Breathwork

“รู้สึกมีความสุขและมีพลังชีวิตมากขึ้น ได้ทำงานที่ตัวเองรักและเป็นประโยชน์กับคนอื่นไปพร้อมๆ กัน รู้สึกเหมือนชีวิตอิ่มเต็มและมีความหมายมากขึ้น เลยอยากให้กำลังใจคนที่กำลังมองหางานที่ตัวเองรักและเป็นงานที่มีความหมาย ที่จะมาเติมเต็มพลังชีวิตให้ชีวิตตัวเองและเป็นประโยชน์กับโลกใบนี้ ขอเพียงเปิดใจ คอยรับฟังเสียงเรียกจากข้างใน และค่อยๆตามเสียงนั้นไป”

ที่สำคัญหมอแมวเป็นตัวอย่างให้เห็นว่า อายุไม่ใช่อุปสรรคของการเรียนรู้ เพราะเธอในวัย 60 ปีเพิ่งค้นพบงานที่รักและได้เริ่มต้นชีวิตใหม่ที่มีความสุข มีคุณค่า และมีความหมาย เป็นการค้นพบความสุขที่แท้จริงและเป็นสมดุลในชีวิต

แม้การหายใจและลมหายใจจะเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ทุกคนดูคุ้นเคยจนอาจหลงลืมที่จะให้ความสำคัญ ทั้งที่ลมหายใจเป็นความสุขแสนเรียบง่ายจากร่างกายที่ธรรมชาติสรรสร้างขึ้นมา หากเราได้รู้จักลมหายใจแล้ว รู้ซึ้งถึงพลังและศักยภาพของลมหายใจ จะสามารถนำมาปรับใช้ให้เกิดประโยชน์กับร่างกายได้อย่างน่าทึ่งเลยเชียวล่ะ