About
TRENDS

Message from Ghibli

จากโตเกียวถึงไทย อ่านความคิดฮายาโอะ มิยาซากิ สตูดิโอ จิบลี ผ่านภาพยนตร์อนิเมะก้องโลก

เรื่อง เปรมวดี ปานทอง ภาพ นรวีร์ ศรีมะโน Date 11-07-2023 | View 1532
Beingthere Detour Be myguest FLAVOR Resound art+culture Insights Trends Business Insiders Balance Craftyard News
Read At ONCE
  • Studio Ghibli ยกทัพบุกไทย จัดนิทรรศการครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ‘THE WORLD OF STUDIO GHIBLI’S ANIMATION EXHIBITION BANGKOK 2023’ เริ่มเปิดให้เข้าชมแล้ววันนี้จนถึง 30 กันยายน 2566
  • ภาพยนตร์ทุกเรื่องของสตูดิโอ จิบลี มีเอกลักษณ์ที่ทำให้เกิดความสมดุลระหว่างแฟนตาซีและความสมจริง แสดงให้เห็นถึงความเชี่ยวชาญด้านเทคนิคและความใส่ใจในรายละเอียดอย่างเข้มงวดในทุกฉาก โลกในภาพยนตร์ของจิบลีจึงให้ความรู้สึกที่สัมผัสได้และสมจริง
  • ผลงานจากสตูดิโอ จิบลี ไม่เพียงเป็นงานศิลปะอนิเมะที่เต็มไปด้วยจินตนาการอันลึกล้ำ แต่ยังสอดแทรกด้วยปรัชญาการใช้ชีวิตได้อย่างแนบเนียน แฝงสัญลักษณ์ให้ตีความ เข้ากับความเชื่อและประสบการณ์ในชีวิตประจำวัน

ไม่ใช่ครั้งแรกที่ Studio Ghibli ยกทัพบุกไทย แต่ครั้งนี้เป็นครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้!

เรากำลังพูดถึงนิทรรศการ ‘THE WORLD OF STUDIO GHIBLI'S ANIMATION EXHIBITION BANGKOK 2023’ ที่พาทุกคนไปท่องโลกจิบลีกับซีนเด็ดจากภาพยนตร์แอนิเมชั่นในความทรงจำ ตั้งแต่โทโทโร่เพื่อนรัก (My Neighbor Totoro) ปราสาทเวทมนตร์ของฮาวล์ (Howl’s Moving Castle) มิติวิญญาณมหัศจรรย์ (Spirited Away) แม่มดน้อยกิกิ (Kiki’s Delivery Service) ไปจนถึงเบื้องหลังการสร้างภาพยนตร์

เพราะความเพลิดเพลินไปในโลกแห่งจินตนาการ เวทมนตร์และความฝันแบบเต็มอิ่มบนพื้นที่กว่า 1,890 ตารางเมตร กลางเซ็นทรัลเวิลด์ที่เราได้สัมผัส เราเลยอยากชวนทุกคนดิ่งลึกไปกับแนวคิดและข้อความที่ ฮายาโอะ มิยาซากิ (Hayao Miyazaki) ผู้ร่วมก่อตั้งสตูดิโอ จิบลี ส่งผ่านภาพยนตร์และพิพิธภัณฑ์จิบลีกันอีกครั้ง

Ghibli

อนิเมะที่สมจริง

มิยาซากิเป็นแอนิเมเตอร์ ผู้กำกับ ผู้แต่ง และผู้เขียนบทที่เป็นผู้ร่วมก่อตั้ง Studio Ghibli ค่ายอนิเมะที่ได้ฉายาว่าเป็นวอลท์ ดิสนีย์แห่งญี่ปุ่น ผลิตผลงานยอดนิยมระดับนานาชาติ อย่างเช่น Spirited Away และ Princess Mononoke พร้อมกับวิสัยทัศน์ที่ไม่เหมือนใคร และโดนใจแฟนๆ ทั่วโลก

ตลอดชีวิตการทำงานกว่า 5 ทศวรรษ เขารักษาปรัชญาศิลปะที่มีความเชื่อมโยงและลึกซึ้ง แม้ยุคสมัยจะเปลี่ยนไป แอนิเมเตอร์หลายคนหันมาใช้โปรแกรมซอฟต์แวร์เพื่อสร้างงานศิลปะดิจิทัล แต่มิยาซากิกลับยังรักษาและให้ความสำคัญกับอนิเมะที่วาดด้วยมือ เช่นเดียวกับสไตล์ที่ชัดเจน

ภาพยนตร์ทุกเรื่องของสตูดิโอ จิบลี มีเอกลักษณ์ที่ทำให้เกิดความสมดุลระหว่างแฟนตาซีและความสมจริง ในโลกของจินตนาการ ความท้าทายของแอนิเมเตอร์คือการสร้างองค์ประกอบขึ้นใหม่ทั้งหมด และนี่คือความโดดเด่นของสตูดิโอ จิบลี ผลงานของพวกเขาแสดงให้เห็นถึงความเชี่ยวชาญด้านเทคนิคและความใส่ใจในรายละเอียดอย่างเข้มงวดในทุกฉาก โลกในภาพยนตร์ของจิบลีจึงให้ความรู้สึกที่สัมผัสได้และสมจริง

Ghibli

“อนิเมะอาจพรรณนาถึงโลกสมมติ แต่ถึงกระนั้นผมก็เชื่อว่าแก่นแท้ของมันต้องมีความสมจริง แม้โลกในภาพจะเป็นเรื่องโกหก แต่เคล็ดลับคือการทำให้มันดูเหมือนจริงที่สุด พูดง่ายๆ คือ แอนิเมเตอร์ต้องสร้างเรื่องโกหกที่ดูเหมือนว่าผู้ชมตัวจริงจะคิดว่าโลกที่ปรากฏอาจมีอยู่จริง” ครั้งหนึ่ง มิยาซากิ เคยกล่าวเอาไว้

ยกตัวอย่างใน Spirited Away โรงอาบน้ำให้ความรู้สึกมีชีวิตชีวาและเหมือนจริง ทำให้เราเชื่อว่ามันมีอยู่จริงในบริบทโลกของ Spirited Away เพราะมันถูกสร้างขึ้นมาอย่างดี มีพนักงานที่มีงานต้องทำ ห้องนอน เตาถ่านที่ใช้ความร้อนในห้องอาบน้ำ สบู่ชนิดต่างๆ สำหรับ ลูกค้าที่แตกต่างกัน แม้กระทั่งการเรียกสบู่บางชนิดสำหรับอาบน้ำ ด้วยรายละเอียดเหล่านี้ทำให้รู้สึกเหมือนมีเรื่องราวที่เล่าไม่หมดอยู่เบื้องหลังตลอดเวลา อีกทั้งยังถ่ายทอดอารมณ์ ลักษณะนิสัยของตัวละครผ่านความใส่ใจในรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของพฤติกรรม

องค์ประกอบที่ละเอียดอ่อนเหล่านี้เองทำให้ตัวละครของ จิบลี รู้สึกเหมือนจริง! และคว้ารางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์แอนิเมชั่นยอดเยี่ยมได้ในปี 2002

Ghibli

ปรัชญาการใช้ชีวิต

ผลงานจากสตูดิโอ จิบลี ไม่เพียงเป็นงานศิลปะอนิเมะที่เต็มไปด้วยจินตนาการอันลึกล้ำ แต่ยังสอดแทรกด้วยปรัชญาการใช้ชีวิตได้อย่างแนบเนียน แฝงสัญลักษณ์ให้ตีความ เข้ากับความเชื่อและประสบการณ์ในชีวิตประจำวัน

ความเชื่อหลักๆ ของศิลปะจากมิยาซากิ คือการบอกเล่าเรื่องราวความยากลำบากและความท้าทายของมนุษย์ ตลอดจนการค้นพบตนเองและชัยชนะ อนิเมะจิบลีอาจมีบทเรียนแตกต่างกันไป แต่ทุกเรื่องล้วนมีแนวคิดในการใช้ชีวิตร่วมอยู่

Ghibli

Roger Ebert นักวิจารณ์ภาพยนตร์ที่ได้รับการยอมรับคนหนึ่ง กล่าวถึงภาพยนตร์จิบลีว่า แฝงไว้ด้วยแนวคิดด้านมนุษยนิยม (คุณค่าและความสำคัญของความเป็นมนุษย์) อย่างลึกล้ำของมิยาซากิ ซึ่งไม่ใช่การเข้าใจเรื่องศีลธรรมง่ายๆ… คุณจะไม่พบกับเรื่องราวความรักในฮอลลีวูด (แอนิเมชั่นหรืออื่นๆ) มากนัก

ใครที่เป็นสาวกก็คงรู้ดีถึงโลกแห่งจินตนาการของสตูดิโอ จิบลี ทั้งมังกรบิน คาถา วิญญาณ และปราสาทที่มีชีวิตที่ช่วยพาไปสู่โลกที่คิดไม่ถึง แฝงด้วยการนำเสนอว่าความปรารถนาของเราที่จะเอาชนะและบรรลุสิ่งที่เป็นไปไม่ได้นั้นไม่มีขีดจำกัดนั้น เช่น ในเรื่อง Spirited Away ตัวเอกของเรื่อง Chihiro ต่อต้านความคาดหวังและเอาชนะในโลกวิญญาณ สะท้อนแนวคิดว่า หากเธอทำได้ ก็ไม่มีเหตุผลใดที่เราจะทำไม่ได้ในโลกใบนี้ของเรา หรือเรื่อง Grave of the Fireflies (สุสานหิ่งห้อย) ที่สะท้อนภาพโศกนาฏกรรมอันน่าเศร้าของสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตผู้คนจำนวนมาก

Ghibli

การตอบสนองของตัวละครที่มีต่อความทุกข์ยาก การเปิดเผยตัวตนและจิตวิญญาณที่แท้จริง รวมไปถึงความอดทน การต่อสู้ แสดงถึงความมุ่งมั่นและยืดหยุ่น คือสิ่งที่มิยาซากิ พยายามสอดแทรกอยู่ในผลงาน และไม่มีคำใดจะอธิบายความเชื่อของได้ดีไปกว่าคำพูดของเขาเอง

“จงเชื่อมั่นในตัวเอง หากคุณคิดแบบนี้ ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหนก็ไม่มีอะไรต้องกลัว”

Ghibli

ส่งสาร “รักษ์โลก”

ผู้ที่รู้จักและชื่นชอบภาพยนตร์ของสตูดิโอ จิบลี จะทราบดีว่าความมหัศจรรย์และสวยงามของธรรมชาติคือธีมที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าในอนิเมะของพวกเขา ภาพผืนป่าอันเขียวขจี ป่าเก่าแก่ที่เป็นที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตสุดน่าทึ่ง ดอกไม้ที่พลิ้วไหวสร้างอย่างงดงาม ความใส่ใจในรายละเอียดเหล่านี้สะท้อนถึงความเคารพอย่างสูงของมิยาซากิที่มีต่อธรรมชาติ แต่เขาก็ไม่ชอบให้เรียกว่า นักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ภาพยนตร์จิบลีไม่ได้ตะโกนว่า “ต้องทำสิ่งนี้เพื่อช่วยโลก” หรือ “นี่คือโอกาสสุดท้าย!” แต่พวกเขาเสนอลมหายใจของสายลม กิ่งไม้ที่แผ่กิ่งก้านออกมาช่วยสะกิดให้ชื่นชมกับธรรมชาติรอบตัว และปลุกจิตสำนึกในเรื่องสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศต่างๆ ผ่านเรื่องราวที่เกิดขึ้นในภาพยนตร์

Ghibli

โลกของธรรมชาติในภาพยนตร์ของจิบลีเป็นมากกว่าแค่ฉากหนัง แต่ถูกสร้างมาเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นไปได้ที่ไร้ขอบเขต ตั้งแต่เทพหมาป่าที่ออกสำรวจโลกของเจ้าหญิง Mononoke ไปจนถึง Totoro อันเป็นที่รักของคนทั่วโลก หรือทะเลแห่งความเสื่อมโทรมที่มีทั้งสวยงามและมีพิษ กระตุ้นให้คิดถึงผลกระทบที่เลวร้ายของความโลภและระบบทุนนิยม

อนิเมะจิบลีไม่ได้บอกให้เราปกป้องสิ่งแวดล้อม เพราะเราต้องทำ หรือเพราะมันเป็นสิ่งที่ถูกต้องที่ต้องทำ แต่กำลังขอให้เราทำเพราะมันสวยงาม เพราะมันทำให้เรามีความสุข เพราะมันกระตุ้นความเคารพและการมีลมหายใจร่วมกับธรรมชาติ

Ghibli

credit: NatureLoverFasya / Shutterstock.com

นิทรรศการที่มีชีวิต

นอกจากการสร้างอนิเมะที่สอดแทรกปรัชญาและข้อคิดในการใช้ชีวิตมากมายแล้ว สตูดิโอ จิบลี ได้เปิดพิพิธภัณฑ์จิบลี (Ghibli Museum) ที่เมืองมิตากะ ในกรุงโตเกียว เมื่อปี 2544 โดยการรวบรวมผลงานทั้งในอดีตและปัจจุบันมาจัดแสดง พร้อมการออกแบบเพื่อให้ผู้เข้าชมรู้สึกเหมือนเป็นตัวละครหลักในเรื่องราว

Ghibli

ไม่เพียงแค่การจำลองฉากดังจากภาพยนตร์เรื่องต่างๆ เช่น รถบัสแมวจาก My Neighbor Totoro หุ่นยนต์ทหารจาก Castle in the Sky หากยังไม่มีแผนที่โดยละเอียดหรือเส้นทางที่กำหนดไว้ล่วงหน้าภายในพิพิธภัณฑ์ ด้วยแนวคิดให้ผู้เข้าชมควรได้เดินชมอย่างอิสระภายในพื้นที่ เมื่อผ่านทางเข้ามาสู่โถงกลาง ที่ชวนให้นึกถึงบรรยากาศของโรงอาบน้ำจากเรื่อง Spirited Away จากนั้นผู้ชมสามารถปล่อยให้ความอยากรู้อยากเห็นนำทางพาไปยังจุดที่สนใจ สำรวจและเพลิดเพลินกับพิพิธภัณฑ์ได้อย่างเต็มที่

Ghibli

มากกว่านั้นนอกจากนิทรรศการถาวร “Where a Film Is Born” ซึ่งประกอบด้วยห้องเล็กๆ 5 ห้อง เรียนรู้ตั้งแต่เบื้องหลังการผลิตภาพยนตร์แอนิเมชั่น ความสุข การต่อสู้ที่เกิดขึ้น ซึ่งรวมถึงห้องทำงาน สตอรีบอร์ดและภาพสเก็ตช์ต่างๆ ของมิยาซากิแล้วยังมีนิทรรศการพิเศษ ที่จะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เป็นประจำ เพื่อความแปลกใหม่และน่าสนใจอยู่เสมอ เช่นเดียวกับ การฉายหนังสั้นของสตูดิโอ จิบลีในโรงละคร

Ghibli

เพราะความตั้งใจของมิยาซากิ คือ การสร้างพิพิธภัณฑ์ที่น่าสนใจและผ่อนคลายจิตวิญญาณ สามารถค้นพบอะไรได้มากมาย ยึดหลักปรัชญาที่ชัดเจนและสอดคล้องกัน มีความเพลิดเพลิน สร้างความรู้สึกเต็มอิ่มให้ผู้เข้าชมเมื่อออกไปมากกว่าตอนเข้ามา ไม่โอ่อ่า หรูหรา ฟู่ฟ่าหรืออึดอัด เป็นอาคารที่ให้ความรู้สึกอบอุ่น สายลมและแสงแดดไหลผ่านได้อย่างอิสระ เต็มไปด้วยความคิดและความท้าทายใหม่ๆ

ไม่ใช่…พิพิธภัณฑ์อวดรู้ พิพิธภัณฑ์เย่อหยิ่ง พิพิธภัณฑ์ที่ปฏิบัติต่อเนื้อหาราวกับว่ามีความสำคัญมากกว่าผู้คน หรือแสดงผลงานที่ไม่น่าสนใจราวกับว่ามีความสำคัญ

Ghibli

ด้วยปรัชญาและแนวคิดของมิยาซากิและสตูดิโอ จิบลีนี้ เราเชื่อว่านิทรรศการ ‘THE WORLD OF STUDIO GHIBLI’S ANIMATION EXHIBITION BANGKOK 2023’ ที่กรุงเทพฯ ในครั้งนี้ ไม่เพียงจะสร้างความสุขให้กับสาวกจิบลีเท่านั้น แต่ยังน่าเรียนรู้และค้นหาสำหรับทุกเพศทุกวัย

ไม่ว่าจะเป็นเด็กที่หลงใหลในโลกแห่งสิ่งมหัศจรรย์ หรือผู้ใหญ่ที่มองหาคุณค่าและทางเลือกในการใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย


ที่มา

https://faroutmagazine.co.uk/hayao-miyazaki-core-principle-anime/
https://babylonradio.com/the-humanist-lessons-of-studio-ghibli/
https://bigthink.com/high-culture/studio-ghibli/
https://www.thecambridgelanguagecollective.com/arts-and-culture/hayao-miyazaki-studio-ghibli-and-the-environmental-message
https://www.tokyoupdates.metro.tokyo.lg.jp/en/post-842/

Tags: