จุดเริ่มต้นในทะเลบาหลี

“เราไปร่วมงานรีทรีต Ocean Movement Residency ของเพื่อนที่จัดขึ้นในบาหลี ใจอยากลองฟรีไดฟ์แล้วเต้นในน้ำ ปกติเคยเต้นที่ชุมชน Contact Improvisation อยู่แล้ว (ชุมชนที่สนใจการเต้นหรือการเคลื่อนไหวแบบด้นสด เป็นการฝึกรับรู้ร่างกายขณะเคลื่อนไหว) แต่อยากลองเต้นในน้ำดูว่าจะเป็นยังไง ไม่ได้คิดว่าจะไปเจออะไรแบบนี้เลย

“คิดมาตลอดว่าตัวเองคุ้นเคยกับน้ำดี เพราะเกิดชุมพร บ้านใกล้ทะเล เรียนว่ายน้ำตั้งแต่เด็กๆ แต่วันนั้นพอไปอยู่กลางทะเลจริงๆ ก็แพนิกขึ้นมา เห็นความกลัวที่เกิดกับตัวเองเยอะมากตอนดำน้ำ ทำไมถึงกลัวน้ำได้ขนาดนี้ทั้งที่อยู่กับน้ำมาตลอด ความรู้สึกเหล่านี้มาจากไหน”

ปัณเก็บความสงสัยปนแปลกใจนั้นไว้กับตัว แต่ก็ไม่ได้รู้สึกกลัวถ้าจะลงน้ำอีก ฉะนั้น เมื่อเพื่อนชวนให้ลองรับเซสชัน Aquatic Bodywork เธอตกลงทันที “เราลงทะเลกันตอน 7 โมงเช้า แล้วก็เกิดเรื่องแปลกๆ ขึ้นอีกครั้ง ร่างกายเหมือนเก็ตความรู้สึกที่ไม่เคยเข้าใจมาก่อนว่า ความรักมหาศาลที่ไม่มีเงื่อนไข ความรักของแม่คืออะไร ทำให้ทั้งกายและใจอ่อนโยนลง” ฉันแอบตกใจเล็กน้อยที่จู่ๆ ปัณก็เสียงสั่นและน้ำตารื้นขึ้นมา

“เวลาพูดถึงน้ำ เรารู้สึกขอบคุณและเศร้า เพราะเคยใช้ชีวิตที่ลืมไปว่าน้ำก็มีชีวิต และน้ำช่วยให้แรงต่อต้านที่เคยมีต่อโลกและชีวิตได้คลายลง”

เซสชันนั้นใช้เวลาราว 35 นาทีเพราะน้ำทะเลค่อนข้างเย็น “เหมือนเป็นปัญญาที่เกิดขึ้นข้างใน พอเข้าใจอะไรบางอย่าง ร่างกายก็สั่นสะเทือนไปกับปัญญานั้น อาจฟังดูนามธรรม แต่คนที่เคยมีอินไซด์ในชีวิตจะเข้าใจ เหมือนที่เราเก็ตว่า ชีวิตก็เป็นอย่างนี้นี่เอง กว่า 30 ปีที่เกิดมา เพิ่งเข้าใจว่าความรักที่ไม่มีเงื่อนไขเป็นแบบนี้”

ปัณลืมตาขึ้นเมื่อเพื่อนพากลับสู่ผิวน้ำ มหาสมุทรกว้างใหญ่ปรากฏตรงหน้าเธอ คำว่า Soften my whole being ผุดขึ้นในใจ ปัณบอกตัวเอง ‘เราเก็ตแล้ว’ ปัณตื่นเต้นกับการทำ Aquatic Bodywork ครั้งแรกมาก เมื่อขึ้นฝั่งเลยรีบเสิร์ชหาข้อมูลทันทีว่าศาสตร์นี้คืออะไร หลังจากนั้นก็ตัดสินใจไปศึกษาศาสตร์นี้ที่ Quiet Healing Center ในอินเดีย เลือกเจาะลึกในสาย Amnion ซึ่งเน้นทำงานกับเรื่องราวการเกิดและความสัมพันธ์ในครอบครัว

สายน้ำแห่งการเยียวยา

Aquatic Bodywork มีรากฐานมาจากชิอัตสึ (Shiatsu) เป็นการนวดกดจุดตามเส้นเมอริเดียนของจีนที่พัฒนาในญี่ปุ่น พอปี ค.ศ.1980 Harold Dull ผู้เชี่ยวชาญชาวอเมริกันนำไปทดลองทำในน้ำอุ่นที่ Habin Hot Springs ในแคลิฟอร์เนีย พบว่าได้ผลดี เพราะกล้ามเนื้อคลายตัว ช่วยให้พลังงานไหลเวียนในร่างกายได้ดีขึ้น ทำให้สามารถทำงานในระดับลึกได้มากขึ้น เกิดเป็น Watsu (Water+Shiatsu) ซึ่งเป็น Aquatic Bodywork สายแรกของโลก

“Watsu แตกต่างจากวารีบำบัดทั่วไปที่เน้นการออกกำลังกาย แต่ Watsu มุ่งทำงานกับร่างกายและจิตใจในระดับลึก ด้วยการลอยตัวทำงานบนผิวน้ำเท่านั้น โดยไม่มีรูปแบบตายตัว เพราะความเป็นไปได้ในน้ำมีสูงมาก” ปัณอธิบายเพิ่มเติมว่า “ยิ่งทำงานกับน้ำมากขึ้น ฟอร์มที่ครูสอนก็จะค่อยๆ หายไป กลายเป็นการทำงานตามสัญชาตญาณ มันคือการทำงานร่วมกับน้ำและคนที่เราพาเข้าไปในน้ำ แต่ Watsu จะลอยตัวทำงานบนผิวน้ำเท่านั้น จะไม่มีการพาลงใต้น้ำเด็ดขาด”

ส่วนสายที่ปัณสนใจและเลือกศึกษาเพิ่มเติมคือ Amnion ซึ่งเชื่อมโยงกับประสบการณ์การอยู่ในท้องแม่ มุ่งเน้นการปลดปล่อยความเครียด บาดแผลทางจิตใจ และความทรงจำระดับเซลล์ที่เก็บกดไว้ เปรียบเหมือนเป็นการเกิดใหม่ทางจิตใจ

“ทุกคนเคยใช้เวลากับน้ำในท้องแม่ 7-9 เดือน เราคุ้นเคยกับสภาวะนั้นมากๆ” เธอเล่า “น้ำมีพลังในการกระตุ้นความทรงจำตอนที่เราเคยอยู่ในท้องแม่ ซึ่งเป็นประสบการณ์ตรงของเราด้วย” การทำงานผ่านการสัมผัสของน้ำช่วยให้ปัณเข้าใจความสัมพันธ์ที่เคยยากลำบากกับแม่ได้ดีขึ้น

“เราปลดล็อกเรื่องแม่ได้เยอะ เข้าใจว่าเรารู้สึกอย่างไรตอนอยู่ในท้องแม่ ช่วยคลี่คลายสิ่งที่เคยมีกับแม่ได้ดีขึ้น”

น้ำคือชีวิต

“น้ำไม่ใช่แค่น้ำนะ” น้ำเสียงปัณสั่นเครืออีกครั้ง “สำหรับเรา น้ำคือทุกอย่างจริงๆ และมันมีชีวิต! เหมือนที่เรามีลมหายใจ อยู่ที่ว่าใครจะสัมผัสได้หรือไม่ นี่ไม่ใช่เรื่องเหนือธรรมชาติ ลองสังเกตสิว่า ทำไมเวลาเหนื่อยถึงชอบไปทะเล” เธอกล่าวด้วยความรู้สึกลึกซึ้ง “น้ำมีบุคลิก และได้รับอิทธิพลจากสิ่งแวดล้อม เหมือนกับที่เราได้รับอิทธิพลจากคนรอบข้าง”

ปัณยกตัวอย่างลำธารกลางป่าที่ไม่ถูกรบกวนจากสิ่งวุ่นวาย ก็จะมีคุณภาพแบบหนึ่ง และน้ำแต่ละที่ก็ไม่เหมือนกัน ว่าแล้วปัณหันมองไปยังบ่อน้ำขนาดใหญ่ที่เชื่อมบ้านสองหลังของครอบครัวแฟนเธอเอาไว้ “ถ้าเราจำได้ว่าน้ำที่เราเห็นหรือสัมผัสมีชีวิต เราจะไม่ปฏิบัติกับเขาอย่างที่เราทำอยู่ทุกวันนี้ เราจะไม่กระโดดตู้มลงน้ำอีกต่อไป แต่จะค่อยๆ ก้าวลงสระอย่างนุ่มนวล วิธีที่เราว่ายน้ำก็จะเปลี่ยนไป” เธอจึงเริ่มปฏิบัติต่อน้ำและธรรมชาติด้วยความเคารพและมีสติมากขึ้น

ปัณยอมรับว่า เป็นคนมี ‘ไฟ’ ในตัวเยอะ ทั้งในแง่ความเป็นธาตุและบุคลิกภาพ การทำงานกับน้ำจึงช่วยสร้างสมดุลให้เธอ “เมื่อเจอน้ำมันสมดุล เราเอาความเป็นไฟไปทำงานกับน้ำ น้ำเอาความเป็นน้ำมาใช้กับเรา มันคลิก มันเวิร์ก มันฮีลเรา

“เราคิดว่าศักยภาพในตัวเองมันรุนแรงมาก เหมือนมีเส้นบางๆ กั้นอยู่ระหว่างคนปกติกับคนบ้า ถ้าวันนั้นไม่ได้น้ำมาช่วย เราอาจจะข้ามเส้นนั้นไปก็ได้” ปัณหมายถึงการทำ Aquatic Bodywork ครั้งแรกที่บาหลี

“เราเห็นไฟในตัวเองเยอะ มันสะท้อนออกมาในชีวิตทุกด้าน เราเป็นไฟกับคู่ชีวิต กับเพื่อนร่วมงาน ไฟที่ไม่บาลานซ์ แต่ไม่ได้หมายความว่าไฟไม่ดี เราแฮปปี้กับความเป็นไฟของตัวเอง แค่ต้องคอยดูแลให้สมดุล”

การทำงานกับความเงียบใต้น้ำ

การทำเซสชัน Aquatic Bodywork ไม่มีรูปแบบตายตัว ขึ้นอยู่กับร่างกายและความรู้สึกของผู้รับ “ร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน ความยืดหยุ่นต่อน้ำต่างกัน ความกลัวน้ำไม่เท่ากัน บางคนไว้วางใจน้ำมาก แต่บางคนแค่ให้ลอยตัวก็ไม่สามารถรีแลกซ์คอได้”

ปัณมองว่าการทำเซสชันคือการทำงานร่วมกัน 3 ฝ่าย ระหว่างผู้นำเซสชัน ผู้รับเซสชัน และน้ำ “ไม่ใช่แค่ ‘ฉันจะพาเธอลงไปทำเซสชันในน้ำแล้วจบ’ แต่เราจะลงไปอยู่กับน้ำด้วยกัน เขาต้องไว้ใจการอยู่ในอ้อมแขนของเรา คนแปลกหน้าที่เพิ่งเจอกัน มันคือการฟังอย่างต่อเนื่องว่า ณ ตอนนี้เราจะไปยังไงกันต่อ” ปัณพูดถึงหัวใจการทำเซสชัน

ฉันขอให้เธอช่วยอธิบายถึงคำว่าฟังที่เธอหมายถึง “ธรรมชาติของเซสชันนี้ เราจะหลับตาและไม่พูดกันเลย สิ่งที่ขอให้ผู้รับเซสชันทำมีเพียงอย่างเดียวคือการรีแลกซ์ร่างกาย ทิ้งตัวตามสบาย อย่าพยายามควบคุมมัน”

ปัณย้ำว่า ร่างกายเชื่อได้มากกว่าคำพูด “ร่างกายไม่โกหก เมื่ออยู่ใต้น้ำ เราจะเชื่อและฟังร่างกายเสมอ อยากให้ร่างกายได้ผ่อนคลาย เพราะคุณสมบัติของน้ำจะซัปพอร์ตเราอย่างไม่มีเงื่อนไข อยากให้ได้ลอยตัวโดยไม่ต้องเกร็งคอหรือพยายามว่ายให้ลอย แล้วเมื่อร่างกายเข้าสู่สภาวะที่ผ่อนคลายมากจะมีอินไซด์บางอย่างเกิดขึ้น”

ยังไม่ทันที่ฉันจะเอ่ยปากถามถึงอินไซด์ที่ว่า ปัณคงสังเกตเห็นความสงสัยบนหน้าฉันออกเลยบอกต่อว่า “นั่นคือปัญญาที่ออกมาจากข้างในตัวเราเอง ซึ่งแต่ละคนแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่าเขาเผชิญอะไรอยู่ หรือต้องการเรียนรู้อะไร หรือมีอะไรที่รอให้มันปรากฏขึ้นมา อธิบายง่ายๆ ว่า เวลาเราเข้าใจอะไรมักจะมาในตอนที่ร่างกายเราผ่อนคลายพอ”

อีกคำถามที่ฉันยังสงสัยว่า หลังจากความรู้สึกครั้งนั้นในทะเลที่บาหลีแล้ว ปัณยังรู้สึกแบบนั้นอีกไหมเวลาลงทะเล

“ไม่เลย เพราะร่างกายเราประสบมันแล้ว ไม่จำเป็นต้องมีประสบการณ์นั้นอีกเพื่อเข้าใจมัน เพราะร่างกายเราเข้าใจมันแล้ว นี่คือความจดจำของกล้ามเนื้อ (Muscle Memory) เราเก็ตแล้วว่า ร่างกายนี้รับรู้การเป็นที่รักโดยไม่มีเงื่อนไขแล้วว่าเป็นยังไง ไม่จำเป็นต้องเกิดอีก มันสะเทือนอยู่ในร่างกายเราทุกวัน น้ำไม่ได้แค่บอกว่าเธอเป็นที่รักอย่างไม่มีเงื่อนไข เพราะจริงๆ นี่อาจเป็นสิ่งที่เราทุกคนมีอยู่แล้ว แต่น้ำแค่มาเตือนให้เราจำได้”

เพราะปัณจำความรู้สึกนั้นได้นี่เอง เธอถึงเสียงสั่นและน้ำตาคลอเวลาพูดหรือนึกถึงความรู้สึกนั้น ปัณเสริมขึ้นอีกว่า “เราเลยสนใจ Aquatic Bodywork เพราะร่างกายเป็นเหมือนขุมทรัพย์ที่เก็บอะไรไว้เยอะมากๆ มีแต่ปัญญาให้เรียนรู้ได้ตลอด นี่คือเหตุผลที่อยากเรียนและอยากทำงานด้านนี้ เพราะมีประโยชน์ต่อผู้คน”

ก่อนบทสนทนาจะจบลง ปัณผู้เชื่อมั่นเต็มเปี่ยมในพลังการเยียวยาของน้ำ เธอชวนให้ลองสังเกตความรู้สึกตอนเปิดฝักบัวอาบน้ำ หรือลองทำความรู้จักกับน้ำด้วยตัวเองโดยที่ยังไม่ต้องมาหาเธอก็ได้ “ใครมีโอกาสลงน้ำ ลองลอยตัวในสระดูว่าเราอนุญาตให้น้ำซัปพอร์ตเราแค่ไหน ยอมไม่ควบคุมร่างกายได้ไหม มันคือความไว้ใจที่เรามีต่อตัวเองและน้ำ”

ส่วนใครที่อ่านบทความนี้แล้วรู้สึกว่าตัวเองเชื่อมโยงได้ หรือสงสัย มีคำถามที่อยากได้คำตอบจากปัณ เธอยินดีให้ติดต่อได้

“ถ้าเมื่อไหร่ที่น้ำเรียกหา…ก็มา” ปัณกล่าวทิ้งท้ายพร้อมรอยยิ้มบาง

ขอบคุณภาพ : Aquatic Bodywork