The Green Neighborhood

ใช่แล้ว! ปลายทางของเราคือ อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี

ออกเดินทางจากกรุงเทพฯ ใช้เวลาร่วมสองชั่วโมงครึ่งก็มาถึง…‘เพชรบุรี’ หรือ เมืองพริบพรี เรียกว่าเป็นเพชรแท้ในหลายมิติ เพียบพร้อมเต็มไปด้วยของดี เมืองแห่งช่างศิลป์ฝีมือระดับชั้นครูสุดปราณีต เมืองประวัติศาสตร์ วัดสวย ได้รับคัดเลือกเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ด้านวิทยาการอาหารจากยูเนสโก

‘เพชรบุรี’ เคยได้รับการโปรโมทให้เป็น ‘เมืองหลวงของการดูนก’ ด้วย โดยเฉพาะที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ศูนย์รวมความหลากหลายทางชีวภาพสำคัญโดดเด่นสุดแห่งหนึ่งในเอเชีย ศูนย์รวมนกหายาก นกอพยพ นกล่าเหยื่อและนกสวยงามระดับประเทศ ได้รับการประกาศเป็นพื้นที่มรดกโลกจากยูเนสโกแห่งที่ 6 ของไทย ขึ้นแท่นเป็นแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติแห่งที่ 3 เมื่อปี 2021 ต่อจากป่าทุ่งใหญ่ – ห้วยขาแข้ง และ กลุ่มป่าดงพญาเย็น – เขาใหญ่

นักเดินทางหลายคนแวะเวียนมาเพชรบุรีนับครั้งไม่ถ้วน พร้อมยกให้เป็น Top of Mind เพราะมีธรรมชาติที่โคตรอุดมสมบูรณ์ และเป็นสวรรค์ของนักดูนกจากทั่วโลกอีกด้วย

Play and Learn Journey

ช่วงบ่ายเรามาถึงจุดหมายกับที่พักแรมแนวกรีนๆ “เพ ลา เพลิน เดอะ เจอร์นีย์ แก่งกระจาน” ที่นี่มีห้องพักหลายขนาด พร้อมห้องประชุมขนาดย่อม คาเฟ่ ทางเดินจังเกิ้ลวอร์ก จุดชมวิวและพื้นที่เรียนรู้เรื่องนก 36 สายพันธุ์ผ่านการสแกนคิวอาร์โค้ด โดดเด่นด้วยร่มไม้ใหญ่ราวกับร่มขนาดยักษ์ของต้นจามจุรี 3 ต้น แผ่กิ่งก้านขยายแผ่ปกคลุมร่มรื่น สบายตา

ภายใต้การออกแบบโครงสร้างอาคารให้อยู่ร่วมธรรมชาติอย่างกลมกลืน เรามองว่าแม้จะฉีกแนวออกมาจากเพ ลาเพลิน จ.บุรีรัมย์ โดยสิ้นเชิง แต่ก็ยังคงคอนเซปต์ที่พักเชิงเรียนรู้ความหลากหลายทางชีวภาพ ตามแนวคิด Lerning Center& Nature Connection เหมาะกับกลุ่มครอบครัวและห้องเรียนธรรมชาติสำหรับเด็กๆ ที่อยากเติมประสบการณ์กิจกรรมทางเลือกทั้งเวลเนส ศึกษาธรรมชาติ เวิร์กชอปต่างๆ

เรามีโอกาสได้ลองทำยาดมง่ายๆ ด้วยตัวเอง ได้ลองพอกตากับสมุนไพรใกล้ตัว ผ่อนคลายสายตาและทำความรู้จักกับการนวดตำรับเพชร ชิมเมนูอาหารพื้นถิ่น Rice Wine จากข้าวสายพันธุ์ต่างๆ พอรู้รส

ส่วนไฮไลท์ของทริปนี้ คือ ประสบการณ์ที่จะได้ร่วมทริปส่องนก เรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ ซึ่งถ้าหากใครเข้าพักที่นี่แล้วอยากจะเติมกิจกรรมที่ว่าเข้าไปในวันพักด้วย ก็มีแพกเกจสามารถจัดให้ได้ตามต้องการ รวมถึงเวิร์กชอปต่างๆ ที่เกี่ยวกับสุขภาพด้วย

Meet The Bird Lover

ก่อนจะได้ร่วมทริปดูนกจริงจังๆ ในเช้าวันรุ่งขึ้น เรามีโอกาสได้ร่วมวงสนทนากับ ‘ผศ.ดร.ณรงค์ วงษ์พานิช’ กูรูผู้เชี่ยวชาญจากชมรมอนุรักษ์นกและธรรมชาติ จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี ซึ่งในชมรมมีสมาชิกทั้งศิษย์เก่าและปัจจุบันรวมๆ หลักหมื่นคน

ผศ.ดร.ณรงค์ เล่าให้ฟังว่า “นก เป็นสื่อกลางที่ดีระหว่างมนุษย์และสิ่งแวดล้อม นกตัวแรกที่ผมเห็นคือ ‘นกติ๊ดสุลต่าน’ สีสันสดใส สวยงามมาก จนนกตัวที่ว่าเป็นสะพานพาผมเข้าสู่โลกนักดูนกหลงรักหัวปักหัวปำมานานถึง 30 ปี(ยิ้ม) วันไหนว่างก็เข้าป่า ระหว่างดูนกได้ฝึกสังเกตมองต้นไม้ ดอกไม้ ใบหญ้า สัตว์อื่นด้วย มันมีความสุข!” อาจารย์ลากเสียงคำว่า มีความสุข…จนเราสัมผัสได้จากเสียงและแววตา

อาจารย์ณรงค์ยังบอกเล่าถึงข้อดีที่เกี่ยวข้องกับชีวิต พร้อมอธิบายเพิ่มเติมว่า

เพชรบุรีมีนกทุกประเภทให้นักดูนกได้ดูได้ชม มีจุดดูนกหลายจุดทั้งโซนป่าชายเลน โซนเส้นทางดูนกอพยพ ในโครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ย ส่วนโซนป่า พิกัดหลักคือบริเวณบ้านกร่างแคมป์ ยอดเขาพะเนินทุ่ง น้ำตกทอทิพย์และน้ำตกป่าละอู ทุกวันนี้มีการค้นพบนกในพื้นที่แก่งกระจานเพิ่มขึ้น กว่า 1,226 ชนิด จากหลายปีก่อนที่พบเพียง 956 ชนิด

จากความพิเศษของผืนป่าอุดสมบูรณ์ ธรรมชาติอันน่าอัศจรรย์ ที่นี่เลยเป็นแหล่งดูนกที่ใครต่อใครอยากมา รวมถึงความพยายามและความทุ่มเทในการอนุรักษ์ ผืนป่าแก่งกระจานถึงถูกประกาศเป็นพื้นที่สำคัญเพื่อการอนุรักษ์นกในระดับโลก (Important Bird Area) โดยสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย และภาคีขององค์กรอนุรักษ์นกสากล หรือ BirdLife International ด้วย

ไฮไลท์ของการดูนกในผืนป่าแก่งกระจาน มี ‘นกกระลิงเขียดหางหนาม’ เป็นดาวเด่น เพราะพบได้ที่นี่เพียงที่เดียวในประเทศไทย นกชนิดนี้ค้นพบโดยนักนิยมไพร นักดูนกที่ชื่อ ‘พินิจ แสงแก้ว’ เมื่อปี 2532

หลังจากฟังบรีฟจบ ยอมรับว่ามายเซ็ตส่วนตัวเปลี่ยนไป จากที่แอบคิดว่าใครกันนะอยากจะมาเที่ยวแนวนี้ เจาะจงเฉพาะคนชอบเที่ยวป่าสายแข็งรึเปล่า หรือต้องอัดแน่นความรู้ภาคทฤษฎีมาระดับหนึ่ง ผ่านการเทคคอร์สอบรมมาก่อน เอาเข้าจริงๆ ขอแค่เปิดใจให้กว้างเท่านั้นเอง มันต้องมีความสนุกบางอย่างซ่อนอยู่แน่ๆ

Very Good Morning

เช้าในโมงยามที่งามที่สุด นี่คือเช้าอีกวันที่เรายอมใจตื่นตั้งแต่ตีสี่โดยไม่มีข้อแม้ อากาศเย็นๆ ราวๆ 23 องศา กลิ่นของธรรมชาติ มันทำให้สดชื่น แค่ได้จิบกาแฟอุ่นๆ ในที่แบบนี้ก็ดีมากแล้ว

ได้เวลาเราออกเดินทางจากที่พัก ”เพลาเพลิน เดอะ เจอร์นี่” ไปราวๆ 40 กม. บางเส้นทางโค้งแคบและสูงชันแต่โชคดีที่ตลอดเส้นทางเป็นถนนคอนกรีต ต้นไม้เขียวขจีขนาบข้างสองข้างทาง จนมาถึงอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ท้องฟ้าเริ่มเปิดและมีแสงแดด เลยจากจุดตรวจทางเข้าของอุทยานแห่งชาติ อีกราว 15 กม. ก็มาถึงจุดหมายที่บ้านกร่างแคมป์

ท่ามกลางร่มไม้ใหญ่ แดดรำไรในยามเช้า เวลาที่เหล่าบรรดานกต่างๆ เริ่มโบยบินออกหากิน เริ่มได้ยินเสียงนกร้องราวกับเพลงบรรเลงซิมโฟนี ถ้าเป็นนักดูนกมืออาชีพคงจะพอแยกแยะได้แล้ว แต่นักดูนกมือสมัครเล่น (บีกินเนอร์) อย่างเรา จำเป็นต้องอาศัยคำชี้แนะจากผู้รู้อยู่ดี

อาจารย์ณรงค์เรียกพวกเรามาบรีฟอีกครั้ง พร้อมกับแจกกล้อง ‘Binocular’ สอนวิธีการใช้แบบเร่งรัด เพื่อให้แต่ละคนได้ลองปรับเลนส์ ขยับให้เข้ากับสายตา พร้อมคู่มือเบิร์ดไกด์เล่มย่อมๆ ว่ากันว่า นี่คือคัมภีร์เล่มสำคัญของนักดูนก หลังจากนั้นก็ปล่อยทุกคนแยกย้ายเดินกระจายห่างๆ กัน ไม่อยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่มากนัก เดี๋ยวนกจะตกใจ บินหายไปหมด…

เราปิดสัญญาณโทรศัพท์ เดินเบาเบาเงียบเงียบ มองฟ้า ต้นไม้ ค่อยๆ กวาดตามองตามเสียงเจื้อยแจ้ว ในสายตาผู้มาเยือน เห็นนกบางตัวกำลังโผบินย้ายจากกิ่งหนึ่งไปอีกกิ่งหนึ่งแบบไวๆ เห็นเป็นนกตัวเล็กสีแกมเหลือง สารภาพตามตรงว่ายังแยกไม่ออกนัก ว่าชื่อนกอะไร

มีบางช่วงจังหวะก็ที่ทิ้งช่วงห่างจากคนอื่น ก้าวเท้าเดินคนเดียวลำพัง เพลินตากับกิ่งไผ่ที่ค่อยๆ โน้มโอนเอียงไปตามแรงลม มองเห็นนกตัวเล็กตัวน้อยอีก 3- 4 ตัว แล้วเปิดดูจากหนังสือเพื่อลองเทียบดูว่าใช่นกประเภทไหนกันแน่

จู่ๆ ก็นึกถึงคำพูดที่ว่า… เมื่อคุณเงียบ ธรรมชาติจะส่งเสียง…

เรารู้สึกเหมือนตัดขาดจากโลกภายนอกชั่วคราว หยุดโฟกัสความคาดหวัง ปล่อยวางจากเรื่องอื่นๆ ได้ยินทั้งเสียงน้ำจากลำธาร เสียงสัตว์ป่าอื่นๆ…. รวมถึงเสียงนกเจื้อยแจ้วดังลั่นป่า หันไปมองทันบ้าง ไม่ทันบ้าง

จนในที่สุด เมื่อธรรมชาติกางปีก…ไฮไลท์ที่ทำให้เพื่อนร่วมทริปทุกคนพากันตื่นเต้น เก็บอาการไม่อยู่ ก็คือการได้ส่องนกเงือกกรามช้างมาเป็นคู่ เกาะอยู่บนกิ่งไม้ของต้นไม้ใหญ่ที่อยู่ห่างจากพวกเราไปราว 200 เมตร แรกทีเดียวพลังกล้องมองไม่ชัด แต่โชคดีมีพี่คนหนึ่งใช้โทรศัพท์ซูม 3 เท่า จนเห็นตัวชัดเจน

ได้แต่แอบร้องอู้วหู้ววววอยู่ในใจ ไม่กล้าส่งเสียงดัง เดี๋ยวนกจะตกใจ เวลานั้นได้ยินแต่เสียงคนในกลุ่มพูดว่า โชคดี โชคดีชะมัด

เดินไปอีกหน่อย ทันเห็นนกแซงแซวหางบ่วง นกหัวขวาน นกกาน้อยหงอนยาว พญากระรอก ชะนี คางแว่นถิ่นใต้ ผีเสื้อสีสวย ฯลฯ จนไปสิ้นสุดที่ลำธาร 2 แล้วก็เดินกลับมายังจุดนัดหมายเดิม

ร่วมๆ กว่าสองชั่วโมงครึ่ง อาจารย์ณรงค์ เรียกทุกคนมารวมกลุ่มกันอีกครั้ง เพื่อสรุปสิ่งที่ได้จากการส่องนกวันนี้…

คร่าวๆ คือ ได้ Active Learning เรียนรู้ ปฏิบัติ เจอปัญหา แก้ปัญหา เพราะอาจารย์อยากให้ทุกคนเป็นอิสระ และเรียนรู้ด้วยตัวเอง มีบางคนบอกว่าได้นิ่ง เงียบ ฟังตัวเอง สำรวจตัวเอง

ส่วนอีกคนบอกว่า เข้าใจการไม่คาดหวัง ไม่ต้องวางแผน กำหนดอะไรมากว่าจะต้องเจออะไรข้างหน้า บางทีไม่เห็นนกแต่ได้เห็นสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ก็รู้สึกดี เอาหลักคิดความไม่คาดหวังแบบนี้ไปปรับใช้กับชีวิตประจำวันได้

หลายคนรู้สึกผ่อนคลายที่ได้พักวางจากเรื่องอื่นๆ แล้วโฟกัสอยู่กับป่า ได้สูดกลิ่น ฟังเสียงธรรมชาติ ได้ยิ้ม หัวเราะ แลกเปลี่ยนมุมมอง ได้มิตรภาพใหม่ๆ จากการเดินพูดคุยกัน โดยไม่ได้ผ่านคลื่นหรือสื่อโซเชียลอะไรใดๆ

บางที…ส่องนก มันก็เป็นความสุขง่ายๆ แค่ได้ลองออกมาจากวังวนของชีวิตตัวเองบ้าง
ได้เห็นชีวิตที่แตกต่างไป ทำให้มองเห็นความเป็นไปได้ของชีวิตอื่นๆ อีกมากมาย…

หรือนี่คือคำตอบจากคำถามที่เราสงสัย