จนถึงวันนี้นกกวียังไม่หยุดเขียน และทำงานศิลปะไปพร้อมๆ กัน เขาเล่าว่า โรงนาบ้านไร่เริ่มต้นจากการทำค่ายศิลปะสำหรับเด็ก โดยมีชาวบ้านเป็นวิทยากร สอนในสิ่งที่ตนและชาวบ้านมีความรู้ มีภูมิปัญญา

“เราอยากนำศิลปะเข้าไปอยู่ในชีวิตประจำวันของเด็กๆ เราเลยสอนศิลปะที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันและมีอยู่ในท้องถิ่น โดยไม่เน้นงานศิลปะที่สวยงาม แต่เป็นศิลปะที่ทำแล้วสนุก ทำแล้วมีความสุข เพื่อให้เด็กๆ รู้สึกดีกับมัน และอยากทำมันบ่อยๆ ด้วยตัวเขาเอง” เจ้าของบ้านกล่าว

จากก้าวเล็กๆ เมื่อสามปีก่อน ปัจจุบันโรงนาบ้านไร่กลายเป็นฮับด้านศิลปะของเมืองสวรรคโลก ขยับขยายจากค่ายศิลปะสำหรับเด็กสู่สถานที่จัดงานเวิร์คช็อป เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำหรับผู้ชื่นชอบงานศิลปะและงานคราฟต์ รวมถึงมีโฮมสเตย์ให้พักแรม อย่างที่กล่าวไปว่า โรงนาบ้านไร่สอนทั้งวิชาศิลปะและวิชาชุมชน มาดูกันว่ามีกิจกรรมอะไรที่น่าสนใจ

งานดีไซน์จากกระดาษสา

พอคิดถึงกระดาษสา น่าจะคิดถึงเชียงใหม่เป็นที่แรก ใครเลยจะคิดว่าเมืองประวัติศาสตร์อย่างสวรรคโลกจะเป็นที่ตั้งของโรงงานทำกระดาษสามานานกว่า 40 ปี และชาวบ้านในพื้นที่ก็ต่างมีฝีมือเรื่องการทำกระดาษสา โรงนาบ้านไร่จึงหยิบเรื่องลับๆ นี้มาสร้างสรรค์เป็นเวิร์คช็อปทำกระดาษสา บอกเล่าตั้งแต่ที่มาที่ไปของต้นสา กระบวนการก่อนที่จะมาเป็นเยื่อกระดาษ และใส่เรื่องงานศิลปะเข้าไปด้วยการให้ออกแบบลวดลายกระดาษ โดยใช้ใบไม้และดอกไม้ริมรั้ว

ทุกคนจะได้สัมผัสเยื่อกระดาษสา นำมาเทใส่บล็อกสี่เหลี่ยม เกลี่ยให้เยื่อกระดาษสม่ำเสมอเต็มบล็อก ออกแบบลวดลาย วางกลีบดอกไม้และใบไม้ตามต้องการ เทเยื่อกระดาษทับอีกครั้งบางๆ ก่อนนำไปตากให้แห้ง ขั้นตอนสุดท้ายนี้ หากเป็นที่อื่นต้องตากไว้กลางแดดหนึ่งวันเพื่อไล่ความชื้นออกจากกระดาษให้หมด แต่ที่นี่มีนวัตกรรมสุดบรรเจิด เพียงแค่ตากไว้บนเครื่องรีดด้วยความร้อน เพียง 2 นาที ก็จะได้กระดาษสาของตัวเองที่มีแผ่นเดียวในโลกกลับบ้าน

โรงนาบ้านไร่ โรงเรียนสอนวิชาเพื่อชุมชน

อย่างที่กล่าวไปว่า โรงนาบ้านไร่สอนทั้งวิชาศิลปะและวิชาชุมชน อันว่าด้วยเรื่องวิถีชีวิตท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นการสอนทำก๋วยเตี๋ยวสุโขทัย สอนทำกล้วยฉาบ สอนทำข้าวต้มมัด ทั้งหมดเป็นอาหารในท้องถิ่น และสอนโดยพ่อครัวแม่ครัวที่อยู่บ้านใกล้เรือนเคียง ทั้งยังมีการสอนทำดอกทานตะเวน และสอนพิมพ์พระที่สะท้อนถึงประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นของชาวสวรรคโลก

“นักท่องเที่ยวอาจไม่รู้ว่าสวรรคโลกคือ ที่ไหน มีอะไร เมืองนี้เป็นเมืองโบราณริมแม่น้ำ และกำลังถูกขับเคลื่อนด้วยงานศิลปะ เราอยากจุดไฟให้สวรรคโลก เราเลยอยากทำให้โรงนาบ้านไร่เป็นฮับของศิลปะ ตอบโจทย์กิจกรรมอาร์ตทุกอย่าง บอกเล่าเรื่องราวศิลปะ วิถีชีวิตท้องถิ่น ที่สำคัญคือ สามารถกระจายรายได้ไปสู่ชุมชนรอบๆ” เจ้าของบ้านกล่าว

เวลาครึ่งวันอาจน้อยไปถ้าได้มาเยือนกระท่อมปลายนาหลังนี้ เพราะไม่ใช่แค่มาเวิร์คช็อปสิ่งที่อยากทำ แต่ยังได้พูดคุยกับเจ้าของบ้านที่นอกจากจะเป็นนักเขียน เขายังเป็นนักเล่าเรื่องตัวยง มาแลกเปลี่ยนไอเดียกับคุณครูผู้รู้ลึกเรื่องท้องถิ่น และมานั่งจิบกาแฟอ่านบทกวีริมทุ่งนา ซึ่งอาจกินเวลาไปทั้งวันหรือมากกว่านั้น

ก่อนกล่าวคำอำลา นึกถึงคำพูดของนกกวีที่ว่า “อยากจุดไฟให้สวรรคโลก” เขาอาจหมายถึง การก่อแสงสว่างให้คนภายนอกมองเห็น หรือการเป็นเชื้อไฟให้พลังแก่ชุมชน แต่ไม่ว่าความหมายจะเป็นอย่างไร เชื่อว่า ณ ตอนนี้ สวรรคโลกจุดติดแล้ว